ดอกสว่าน เป็นอุปกรณ์ที่จำเป็นในเครื่องมือช่างที่ต้องมี ใช้ทำหน้าที่กัดเจาะเนื้อวัสดุต่าง ๆ ออกมาเป็นรู เพื่อที่เราจะได้ใช้รูในการจับยึด หรือ ตอกตะปู หรือ ใส่พุก เพื่อขันน็อตหรือสกรู ยึดน็อตได้สะดวก มีหลายแบบให้เลือกใช้มากมายหลายขนาด พัฒนาตามวัตถุประสงค์ของงาน หรือวัสดุที่ต้องการเจาะรู ไม่ว่าจะเป็นไม้ เหล็ก ปูน หรืองานคอนกรีต ตาม KACHA ไปรู้จักกับ ดอกสว่าน ว่ามีกี่แบบ และใช้งานอย่างไรบ้าง

องค์ประกอบสว่าน

• ความยาวร่องคลายเศษ เป็นส่วนของดอกสว่าน สำหรับคลายเศษวัสดุที่ทำการตัดออกมาตามร่องของเศษดอกสว่าน ยิ่งดอกสว่านมีขนาดของร่องคลายเศษใหญ่แค่ไหน จะเพิ่มประสิทธิภาพคมตัดได้มากขึ้น 
• ความยาวดอกสว่าน วัดจากขอบดอกสว่านด้านนอกไปจนถึงขอบดอกสว่านด้านนอกอีกด้านหนึ่ง
• คมตัด คือ ส่วนที่มีความคม 2 ด้าม ใช้เจาะวัสดุ ทำงานเป็นเกลียวหมุนข้าง-ออกได้ตามการปรับสว่าน และดอกสว่านที่มีความคม 2 ด้าน
• มุมจิก มีลักษณะเป็นสามเหลี่ยม ที่ทำมุมให้มีความแหลม โดยส่วนที่มีความแหลมจะจิกเข้ากับวัสดุ และทำการหมุนเป็นเกลียว มุมจิกของดอกสว่านแต่ละประเภท จะมีมุมที่ต่างกัน
• ก้านดอกสว่าน คือ ส่วนที่ยืดกับหัวสว่าน ให้แข็งแรง มั่นคง ก้านดอกสว่านมีรูปทรงแตกต่างกันไป แต่ส่วนมากได้แบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ
  1. ก้านตรง เป็นดอกสว่านที่มีขนาดเล็ก เส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 16 มิลลิเมตร
  2. ก้านเรียว มีดอกสว่านตั้งแต่ขนาดเล็ก จนถึง ขนาดใหญ่  เส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 52 มิลลิเมตร
• เส้นผ่านศูนย์กลางของดอกสว่าน เป็นส่วนที่บอกถึงขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของดอกสว่าน
• การเคลือบดอกสว่าน ดอกสว่านที่ต้องการความแข็งแรง ประสิทธิภาพ และอายุการใช้งานยาวนานมากขึ้น จำเป็นต้องมีการเคลือบปลายดอกสว่านด้วย

• ดอกสว่านเจาะคอนกรีต ลักษณะของดอกสว่าน เป็นเกลียวบิด ส่วนปลายดอกเป็นเหล็กกล้าคาร์ไบด์ ปลายดอกออกแบบ รูปทรงเจดีย์ เพื่อลดการหนีศูนย์ เหมาะสำหรับการเจาะปูน คอนกรีต ซีเมนต์บล็อก หรืออิฐมอญ แบ่งตามชนิด ดังนี้

ทำไมต้องเลือกประเภทของดอกสว่าน?

การเลือกประเภทของดอกสว่านในงานเจาะรู มีผลต่อการอุปกรณ์ที่ใช้ทำงาน ทั้งขนาดของอุปกรณ์ ความลึกของรูที่ต้องการเจาะ วัสดุที่จะถูกนำมาเจาะรู รวมถึงอายุการใช้งาน เพราะดอกสว่าน ทำมาจากวัสดุแข็งหลากหลายชนิด ซึ่งมีผลต่อความทนทาน จึงควรจะเลือกดอกสว่าน ให้ถูกต้องตามประเภทการใช้งานด้วย

คำแนะนำการใช้งานทั่วไปที่ถูกต้อง

• ก่อนการเจาะรูทุกครั้ง ตรวจปลายดอกสว่านทุกครั้ง ถ้าไม่คม ต้องทำการลับดอกสว่านใหม่ เพราะถ้ายังฝืนเจาะต่อไป อาจทำให้ดอกสว่านร้อน และหักได้ หากต้องการเจาะชิ้นงาน ที่ต้องการความแม่นยำสูง ควรใช้เหล็กนำศูนย์ ตอกนำเสียก่อนตรงตำแหน่งที่จะเจาะรู ตอกให้เป็นรอยบุ๋มเล็ก ๆ เพื่อช่วยให้ปลายดอกสว่าน สามารถกินเนื้องานตรงกับจุดที่เราต้องการ ไม่กระโดดหนีศูนย์ออกไป และต้องยึดชิ้นงานให้ติดแน่นอยู่กับที่ด้วยแท่นยึดด้วย
• ควรขันดอกสว่านให้แน่นทุกครั้ง ด้วยกุญแจขันหัวสว่าน ก่อนการใช้งาน เพราะถ้าดอกสว่านหลวม อาจทำให้หลุดกระเด็นออกมา หรือเจาะไม่เข้าได้ และควรเปิดเช็คสวิตช์ให้สว่านหมุน เพื่อดูว่า ปลายดอกสว่านหมุนแกว่งหรือไม่ ถ้าดอกสว่านแกว่งไปมา แสดงว่าเสียศูนย์ ให้คลายดอกสว่านออก แล้วขันเข้าไปใหม่
• ควรสวมแว่นตานิรภัย เพื่อป้องกันผงฝุ่นที่เกิดจากการเจาะ รวมทั้งเศษวัสดุต่าง ๆ จากชิ้นงาน ซึ่งอาจกระเด็นมาเข้าตาได้ และควรแต่งกายให้รัดกุ และเมื่อเลิกใช้งานแล้ว ให้ถอดดอกสว่านออกมา เพื่อทำความสะอาด ก่อนนำไปเก็บเข้าที่

สามารถติดตามบทความต่าง ๆ ของ KACHA ได้ตามนี้เลย

อ้างอิงข้อมูลจาก sumipol.com, tooltalking.com, baanlaesuan.com, wongtools.com