รู้จัก ระบบสุขาภิบาล ระบบน้ำ มีความสำคัญอย่างไรบ้าง?
เมื่อพูดถึง น้ำ คือปัจจัยที่สำคัญในการดำรงชีวิตของมนุษย์ เราสามารถใช้น้ำในการใช้ประโยชน์ต่าง ๆ ทั้งการอุปโภคและบริโภค อาคารบ้าน พักอาศัย จำเป็นจะต้องมีการวาง “ระบบน้ำ” มาใช้ด้วย ในการนำน้ำมาใช้กับอาคารบ้านเรือนทั้งหลาย จะต้องมีการวางระบบที่ดี เพื่อให้เกิดความสะดวกในการใช้งานและสะดวกต่อการบำรุงรักษาด้วย ซึ่ง ระบบน้ำ นั้นเป็นแบบไหนกันนะ? บทความนี้ KACHA จะพาไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับ ระบบสุขาภิบาล กันมากขึ้น
ระบบน้ำ มีองค์ประกอบอะไรบ้าง?
โดยทั่วไประบบการให้น้ำกับพืช จะมีการดูดน้ำจากแหล่งน้ำ และน้ำที่ถูกดูดก็จะถูกปล่อยออกไปในแปลงปลูก สำหรับงานภูมิทัศน์ระบบน้ำที่จะใช้ นอกจากต้องคำนึงถึงปริมาณน้ำที่เหมาะสมสำหรับพืชแล้ว ยังต้องคำนึงถึงในด้านของความสวยงามอีกด้วย โดยอาจจะต้องซ่อนหรือใช้วัสดุที่มีสีกลมกลืนกับสภาพโดยรอบ ดังนั้นหากแบ่งส่วนที่เป็นองค์ประกอบของระบบน้ำ สามารถแบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ ส่วนดูดน้ำ (Suction Part) และส่วนจ่ายน้ำ (Emission Part) โดยแต่ละส่วนมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
- ส่วนดูดน้ำ ส่วนนี้เป็นส่วนที่ทำหน้าที่ในการดูดน้ำขึ้นมาจากแหล่งน้ำก่อนที่จะปล่อยออกมาทางส่วนปล่อยน้ำและจ่ายไปยังแปลงปลูกพืชพรรณต่อไป
- ส่วนจ่ายน้ำ ส่วนนี้ทำหน้าที่จ่ายน้ำที่ได้จากการดูดผ่านปั๊มน้ำหรือเครื่องสูบน้ำออกไปยังท่อประธาน ท่อแขนงและท่อย่อย ก่อนที่จะออกไปยังหัวจ่ายน้ำชนิดต่าง ๆ
ระบบสุขาภิบาล มีความสำคัญอย่างไร?
ระบบสุขาภิบาลถือได้ว่ามีความสำคัญต่อตัวอาคารในแง่การจัดการระบบน้ำภายใน และภายนอกอาคารทุกรูปแบบให้เป็นสัดส่วน ใช้งานได้สะดวก และมีความปลอดภัยไม่เป็นอันตราย อีกทั้งยังมีความสำคัญต่อผู้ใช้งานภายในอาคารในด้านปัจจัยที่ช่วยส่งเสริมสุขอนามัยที่ดีในการอยู่อาศัย
ดังนั้นการจะนําน้ำมาใช้ หรือ การจัดการน้ำเสียทั้งภายในอาคาร และภายนอกอาคารนั้น จะต้องคำนึงถึงการจัดวางระบบระบบสุขาภิบาลที่เป็นกิจลักษณะ ถูกต้องตามหลักวิศวกรรม และหลักสุขอนามัย เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพที่ดีในการใช้งาน และสะดวกต่อการบํารุงรักษาตลอดอายุการใช้งาน
ตามมาตรฐานการออกแบบที่ใช้ในระดับสากลและในประเทศไทยระบบสุขาภิบาล สามารถแบ่งออกได้ 7 ระบบ ได้แก่
- ระบบน้ำดี หรือน้ำประปา (Cold water pipe system) คือ ระบบท่อที่ใช้งานในการลำเลียงน้ำสะอาดไปใช้งานตามจุดต่าง ๆ ภายในอาคาร
- ระบบระบายน้ำโสโครก (Soil pipe system) คือ ระบบท่อที่นำน้ำเสียที่ถูกใช้งานจากโถส้วม หรือโถปัสสาวะออกจากพื้นที่และนำเข้าสู่ระบบบำบัดน้ำเสียก่อนระบายออกนอกอาคาร
- ระบบระบายน้ำทิ้ง (Waste pipe system) คือ ระบบท่อที่นำน้ำเสียที่ถูกใช้งานจากกิจกรรมอื่น ๆ ออกจากพื้นที่ และนำเข้าสู่ระบบบำบัดน้ำเสียก่อนระบายออกนอกอาคาร
- ระบบบำบัดน้ำเสีย (Water treatment system) คือ ระบบที่ใช้บำบัดน้ำจากการใช้งานภายในอาคาร ให้มีค่าดัชนีวัดค่าคุณสมบัติต่าง ๆ ของน้ำ ให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดก่อนระบายออกสู่ระบบระบายน้ำสาธารณะ
- ระบบท่อระบายอากาศ หรือท่ออากาศ (Vent pipe system) คือ ระบบท่อที่จะติดตั้งเข้ากับระบบท่อระบายน้ำ เพื่อป้องกันปัญหาสูญญากาศในเส้นท่อระบายน้ำ ซึ่งจะทำให้ระบบระบายน้ำในเส้นท่อสามารถระบายน้ำได้สะดวก
- ระบบท่อระบายน้ำฝน (Rain drainage pipe system) คือ ระบบท่อที่ทำหน้าที่ลำเลียงน้ำฝนที่เกิดขึ้นกรณีฝนตกออกจากตัวอาคาร
- ระบบระบายน้ำภายนอกอาคาร (Building sewer system) คือ ระบบท่อระบายน้ำบริเวณโดยรอบของอาคาร ทำหน้าที่ลำเลียงน้ำออกจากบริเวณอาคารเข้าสู่ระบบระบายน้ำสาธารณะ
องค์ประกอบสำคัญของ ระบบสุขาภิบาล
- ท่อประเภทต่างๆ
- บ่อดักไขมัน
- บ่อเกรอะ บ่อซึม
- ถังบําบัดน้ำเสียสําเร็จรูป
- ช่อง และตะแกรงระบายน้ำทิ้ง
- ช่องล้างท่อ
- ท่อระบายอากาศ
- บ่อตรวจระบายน้ำ
- บ่อดักขยะ
- ประตูเปิด-ปิดน้ำ หรือวาล์วน้ำ
- มาตรวัดน้ำ
- สุขภัณฑ์ประเภทต่าง ๆ
วางระบบน้ำอย่างไรให้ประหยัดต้นทุน?
หลักการในการวางระบบท่อเมน มีข้อกำหนดว่า ท่อเมนขนาดยิ่งใหญ่เท่าไรก็ยิ่งดี เป็นท่อเมนหลัก เพื่อจ่ายกระแสน้ำไปสู่ท่อเมนย่อย แต่โดยทั่วไปแล้วเกษตรกรจะใช้ให้เหมาะสมกับขนาดของปั๊มน้ำ เช่น
- ปั๊มน้ำขนาด 1 แรงม้า ท่อทางออกที่มีขนาด 1 นิ้ว ก็ต้องเลือกท่อเมน 1 นิ้ว
- ปั๊มน้ำขนาด 2-3 แรงม้า ท่อทางออกของหน้าปั๊มเป็น 2 นิ้ว ก็ต้องใช้ท่อเมน 2 นิ้ว
- ปั๊มที่มีขนาดใหญ่ ที่นิยมใช้ในระบบทางการเกษตร ขนาดท่อออกไม่เกิน 3 นิ้ว จะมีปั๊มน้ำอยู่ 2 ชนิด คือ ชนิดแรงดันสูงส่งน้ำได้ไกล และแรงดันปานกลางส่งปริมาณน้ำได้มาก ส่วนปั๊มน้ำที่มีขนาด 4-6 นิ้วขึ้นไป มักนิยมใช้กับปั๊มเครื่องยนต์เบนซีน เหมาะสำหรับดูดน้ำหรือปล่อยน้ำเข้านาเป็นหลัก
❝ จะเห็นได้ว่า ไม่ว่าจะเป็นระบบน้ำ ระบบสุขาภิบาลในบ้าน ถือว่าเป็นสิ่งที่สำคัญเลยทีเดียว หากระบบมีปัญหา หรือติดตั้งไม่ดี อาจะทำให้ผู้อาศัย อยู่ไม่เป็นสุขได้ ดังนั้น การออกแบบที่ดี การเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์ที่เหมาะสม การติดตั้งที่ถูกต้อง จึงเป็นเรื่องสำคัญมากนั่นเอง ❞
