มาตรฐาน GMP โรงงาน คืออะไร? มีความสำคัญอย่างไรบ้าง?

มาตรฐาน GMP หนึ่งในมาตรฐานโรงงานที่เป็นเครื่องการันตีสินค้า สิ่งสำคัญที่ผู้ผลิตหรือประกอบการควรศึกษา เพื่อยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์

GMP คืออะไร? มีความสำคัญอย่างไรกับธุรกิจ? ตาม KACHA ไปดูกันเลย!

มาตรฐาน GMP คือ?

GMP (Good Manufacturing Practice) คือ หลักเกณฑ์และวิธีการที่ดีในการผลิต เป็นมาตรฐานสำหรับควบคุมโรงงานอุตสาหกรรมให้จัดการสุขลักษณะของสินค้าให้สะอาดและปลอดภัยต่อผู้บริโภค ตั้งแต่วิธีการผลิต เครื่องมือที่ใช้ บุคลากร พนักงาน ตลอดจนการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ โดยเน้นไปที่การป้องกันและขจัดความเสี่ยงทั้งเรื่องของสิ่งเจือปน อาหารเป็นพิษ และความไม่ปลอดภัยที่อาจทำให้ผู้บริโภคได้รับอันตราย

GMP ถือเป็นเครื่องหมายในการรับรองคุณภาพการผลิตของยา อาหาร หรือเครื่องสำอาง ที่ได้รับการรับรองจากทั่วโลก มีการพิสูจน์จากกลุ่มนักวิชาการว่าช่วยให้กระบวนการผลิตมีความปลอดภัย นอกจากนี้ยังเป็นการรับรองว่า ถ้าหากผู้ผลิตปฏิบัติตามข้อกำหนดมาตรฐานนี้จะทำให้ผลิตภัณฑ์มีความน่าเชื่อถือสูง ถูกหลักอนามัย มีคุณภาพตรงตามมาตรฐานสากล

มาตรฐาน GMP มีกี่ประเภท?

มาตรฐาน GMP แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ GMP สุขลักษณะทั่วไป และ GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์ แต่ละประเภทมีรายละเอียด ดังนี้

1. GMP สุขลักษณะทั่วไป (General GMP)

เป็นหลักเกณฑ์ที่นําไปใช้ปฏิบัติกับผลิตภัณฑ์ทั่วไป มี 6 ข้อกําหนด ได้แก่

ด้านสถานประกอบการ: สถานประกอบการต้องมีขนาดเหมาะสม สะอาด ตั้งอยู่ในพื้นที่ที่ห่างไกลจากสิ่งปนเปื้อนอาหาร ออกแบบและก่อสร้างให้รองรับกับการซ่อมบำรุงและการรักษาความสะอาด สะดวกต่อการปฏิบัติงาน ส่วนพื้นที่ภายต้องแยกบริเวณผลิตออกเป็นสัดส่วน ระบายอากาศได้เหมาะสม

ด้านเครื่องจักรและอุปกรณ์: ผลิตจากวัสดุที่มีความปลอดภัย ไม่ทำปฏิกิริยากับอาหาร ไม่เป็นพิษ แข็งแรง ไม่เป็นสนิม ทำความสะอาดอย่างเหมาะสม ผ่านการฆ่าเชื้อ แยกเก็บเป็นสัดส่วน มีการป้องกันฝุ่นละอองและสิ่งสกปรก

ด้านกระบวนการผลิต: มีการควบคุมตามหลักสุขาภิบาลทุกขั้นตอน ทั้งวัตถุดิบ ส่วนผสม การผลิต ภาชนะ การเก็บรักษา การขนย้าย และการขนส่ง

ด้านการสุขาภิบาล: มีการควบคุมสาธารณูปโภค สิ่งอำนวยความสะดวกด้านสุขาภิบาล เพื่อความสะดวกในการปฏิบัติงาน เช่น อ่างล้างมือ ห้องน้ำ ระบบกำจัดขยะมูลฝอย การระบายน้ำทิ้ง การป้องกันสัตว์และแมลง ฯลฯ

ด้านการบำรุงรักษาและการทำความสะอาด: โรงงานต้องทำความสะอาดดูแลและเก็บรักษาเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ์ผลิตให้สะอาดทั้งก่อนและหลังการผลิต

ด้านบุคลากร: ผู้ปฏิบัติงานต้องสวมเครื่องแต่งกายสะอาด เหมาะต่อการปฏิบัติงาน มีสุขภาพดี ไม่เป็นวัณโรคในระยะอันตราย ไม่เป็นโรคผิวหนัง หรือโรคเรื้อนที่เสี่ยงต่อการแพร่เชื้อ

2. GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์ (Specific GMP)

เป็นข้อกําหนดเพิ่มเติมจาก GMP ลักษณะทั่วไป แต่มุ่งเน้นไปที่การควบคุมผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดที่แตกต่างกันออกไปตามรายละเอียดและเงื่อนไขของผลิตภัณฑ์นั้นโดยเฉพาะ เช่น ผลิตภัณฑ์น้ำดื่ม มีข้อกำหนดเพิ่มขึ้นจากข้อกำหนดทั่วไป คือ แหล่งน้ำ การปรับคุณภาพน้ำ ภาชนะสำหรับบรรจุ สารทำความสะอาด การฆ่าเชื้อ วิธีการบรรจุ ฯลฯ เพื่อป้องกันปัญหาการปนเปื้อนของเชื้อจุลินทรีย์ในผลิตภัณฑ์

GMP สำคัญกับโรงงานอย่างไร?

อย่างที่ทราบกันไปแล้วว่า GMP เป็นหนึ่งในมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์อาหาร เครื่องดื่ม เครื่องสำอาง อาหารเสริม และยาโดยตรง การผลิตผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพไปถึงมือผู้บริโภคจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด ดังนั้น ก่อนเริ่มกิจการโรงงานใด ๆ ผู้ประกอบการต้องศึกษาและทำความเข้าใจกฎ ระเบียบ และข้อกำหนดต่าง ๆ อย่างละเอียด เพื่อเป็นแนวทางในผลิตสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ออกจำหน่าย ประโยชน์ของการรับรอง GMP มีดังนี้

ผู้บริโภคได้รับผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐาน มีคุณภาพ และปลอดภัย
สร้างความมั่นใจให้ผู้บริโภค ส่งผลให้ยอดขายเพิ่มมากขึ้น
เป็นแนวทางการผลิตสินค้าให้มีมาตรฐานในทุกล็อตการผลิต
ลดข้อผิดพลาด ขจัดปัญหาซ้ำซ้อนในกระบวนการผลิต
ส่งผลต่อคุณภาพอาหารในระยะยาว ช่วยลดต้นทุนการผลิต
ง่ายต่อการติดตามข้อมูล จัดการและประเมินงานในโรงงานสะดวก
ช่วยควบคุมและรักษามาตรฐานความสะอาดให้โรงงาน
ช่วยสร้างทัศนคติที่ดีและถูกต้องแก่ผู้ประกอบการและผู้ปฏิบัติงาน
เพิ่มความสะดวกปลอดภัยต่อบุคลากรในขณะปฏิบัติงาน

มาตรฐาน GMP ต่างจาก HACCP หรือไม่?

เป็นมาตรฐานที่ควบคุมการผลิตอาหารและยาเหมือนกัน แต่ HACCP เป็นการวิเคราะห์อันตรายและจุดควบคุมวิกฤต โดยจะมี CCP (Critical Control Point) ควบคุมการผลิต ป้องกันปัญหาจากอันตราย 3 สาเหตุ ได้แก่ อันตรายทางชีวภาพ อันตรายจากสารเคมี และอันตรายทางกายภาพ ให้ทั้งภาคอุตสาหกรรมและภาครัฐสามารถจัดตั้งและตรวจสอบการปฏิบัติด้านการผลิตอาหารที่ปลอดภัย ดังนั้น โรงงานควรได้รับการประเมินทั้งมาตรฐาน GMP HACCP และมาตรฐานอื่น ๆ เพิ่ม เพื่อให้มั่นใจได้ว่า สินค้ามีคุณภาพ ปลอดภัย ถูกสุขลักษณะตั้งแต่การผลิตไปจนถึงมือผู้บริโภค

จะเห็นว่า GMP สามารถรับประกันคุณภาพของผลิตภัณฑ์ได้ โรงงานจึงควรมีไว้เป็นเครื่องการันตีคุณภาพสินค้า เพื่อสร้างความมั่นใจให้ผู้บริโภค อย่างไรก็ตาม GMP ยังเป็นมาตรฐานขั้นพื้นฐาน ยังมีมาตรฐานอื่นอีกหลายอย่างที่กรมโรงงานอุตสาหกรรมได้วางไว้ ผู้ประกอบการคนที่อยากจะสร้างโรงงานผลิตสินค้า ควรศึกษามาตรฐานต่าง ๆ เกี่ยวกับโรงงานไว้ เพื่อให้ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตนั้นถูกต้องตามกฎหมาย ปลอดภัย และน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้น

บทความที่น่าสนใจ

KACHA ผู้ผลิตและจัดจำหน่ายเครื่องมือช่าง อุปกรณ์ก่อสร้าง พร้อมรับสร้างโกดังสำเร็จรูป มีสต็อกสินค้า อะไหล่ อุปกรณ์ เพื่อรองรับทุกการสั่งซื้อ

สินค้าดีมีมาตรฐาน บริการหลังการขายที่ประทับใจ ในราคาที่เป็นมิตร คุ้มค่าที่สุดแน่นอน!