รู้จักกับ โครงถัก คืออะไร? เลือกแบบไหน ให้เหมาะสมกับงาน

โครงถัก คืออะไร?

โครงถัก หรือทรัส (Truss) คือ โครงสร้างทางวิศวกรรมที่นิยมใช้ เพื่อรับภาระ (Load) ต่าง ๆ ในโครงสร้างของหลังคา ป้ายโฆษณา รวมไปถึงสะพานขนาดใหญ่ โครงถักประกอบด้วยชิ้นส่วน ซึ่งทำมาจากวัสดุ ที่สามารถทนแรงกด แรงดึง และแรงบิดได้ ส่วนใหญ่ มักทำมาจากเหล็กกล้า

220727-Content-รู้จักกับ-โครงถัก-02

โครงถักเกิดจาก การนำชิ้นส่วนมาต่อกันเป็นรูปสามเหลี่ยม นำมาต่อกันจนชิดที่สุด จะได้เป็นโครงสร้าง ที่มีขนาดใหญ่ขึ้น และสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในงานด้านวิศวกรรมได้นั่นเอง

วัสดุที่นิยมใช้ในการทำโครงถัก

โครงถักโดยทั่วไป ทำจากเหล็ก และไม้เนื้อแข็ง แต่ส่วนมากจะนิยมใช้เหล็ก แม้เหล็ก จะมีราคาที่สูงกว่าไม้ แต่เนื่องจากเหล็ก มีคุณสมบัติ หรือศักยภาพที่หลากหลายกว่า ไม่ว่าจะเป็น ความเหนียว คงทนต่อแรงกระทำในระนาบต่าง ๆ ได้ดี ประกอบติดตั้งได้เร็ว มีคุณสมบัติในการต้านภัยธรรมชาติได้ดี เนื่องจากเหล็ก มีความยืดหยุ่น และรับการบิดได้มากกว่าโครงถักไม้ อีกทั้ง ยังสามารถทำโครงถัก สำหรับโครงสร้างช่วงพาดกว้าง หรือโครงสร้างช่วงยาว ในอาคารขนาดกลาง-ใหญ่พิเศษได้ ซึ่งในทางกลับกัน โครงถักไม้ มีข้อจำกัด ที่ไม่สามารถทำได้นั่นเอง

ประเภทของโครงถัก

โครง (Truss) แบบต่าง ๆ ที่นิยมใช้กันนั้น สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท โดยอิงตามหลักการออกแบบ คือ

  1. โครงถักแบบดีเทอร์มิเนทสแตติกส์ (Statically Determinate Truss) เป็นรูปแบบโครงถัก ที่สามารถวิเคราะห์หาค่าแรงกระทำต่าง ๆ ได้ ด้วยสมการสมดุล
  2. โครงถักแบบอินดีเทอร์มิเนทสแตติกส์ (Statically Indeterminate Truss) เป็นรูปแบบโครงถัก ที่จำเป็นต้องคำนวณหาค่าแรงกระทำต่าง ๆ ด้วยหลักการทางคณิตศาสตร์ขั้นสูง ซึ่งจะแปรผันไปตามรูปแบบของโครงถัก ในการนำไปใช้งานกับโครงสร้าง ที่ค่อนข้างมีความซับซ้อน
นอกเหนือจากนั้น สามารถแบ่งตามลักษณะการใช้งานได้ 3 ลักษณะ อีกด้วย คือ
  • โครงถักแบบโครงหลังคา
  • โครงถักแบบโครงสะพาน
  • โครงถักแบบโค้งประทุน
220727-Content-รู้จักกับ-โครงถัก-03

รูปแบบโครงถัก ที่นิยมใช้ มีอะไรบ้าง?

โครงถักในงานโครงสร้าง ทำหน้าที่รองรับภาระต่าง ๆ อย่างที่เห็นกันได้อยู่บ่อย ๆ ไม่ว่าจะเป็น โครงถักหลังคา สะพาน ไปจนถึงป้ายโฆษณา โครง Truss แบบต่าง ๆ ที่นิยมใช้กันนั้น มีดังนี้

  • โครงถักแบบโฮว์ (Howe Truss) จันทันเอียง เป็นจั่ว 2 ข้างเท่ากัน ขื่ออยู่ในแนวราบ มีท่อนยึดดิ่ง ระยะห่างเท่ากัน และมีท่อนยึด ทแยงเอียงลงเข้าหากึ่งกลางช่วง โดยมีรูปร่างตามช่วงความยาวที่ เพิ่มขึ้น
  • โครงถักแบบโฮย์กระดับ มักนิยมในโครงหลังคาช่วงยาว เช่น ในโรงงาน หรือโกดังเก็บสินค้า
  • โครงถักคอร์ดเอียงขนาน โดยโครงถักคอร์ดเอียงขนาน ขื่อจะเอียงขนานกับจันทัน ทำให้มีช่องว่างความสูงมากขึ้น และแบ่งได้เป็น โครงถักแนวเอียง (Sloping Flat Truss) และโครงถักแนวราบ (Flat Truss)
  • โครงถักแบบเอียงต่างมุม (Dual Pitch) มักใช้เป็นหลังคาอาคารตึกแถว โดยเอียงชันทางด้านหน้า แล้วลาดเทลงยาวด้านหลัง
  • โครงถักแบบโค้ง (Curved Truss) นิยมมากขึ้นในปัจจุบัน เนื่องจากมีการใช้ แผ่นเหล็กรีดรอน มุงหลังคา ซึ่งสามารถดัดโค้งได้

โครงถัก นำไปใช้ในงานประเภทไหนบ้าง?

โครงถักนิยมนำไปใช้ในงานโครงสร้างทางวิศวกรรม และสถาปัตยกรรม ประเภทต่าง ๆ มากมาย เช่น

  • โครงหลังคา โรงอาหาร
  • โครงสร้างรับน้ำหนักอัฒจรรย์
  • โครงสร้างรองรับ Module ชั้นพื้นอาคาร ขนาดกลาง-ใหญ่พิเศษ
  • โครงหลังคา หอประชุม หรือโรงมหรสพ ขนาดใหญ่
  • โครงหลังคา สนามกีฬาในร่ม
  • โครงหลังคา สนามกีฬากลางแจ้ง ขนาดใหญ่
  • โครงหลังคา ห้องโถงนิทรรศการ
  • โครงหลังคา โรงงานอุตสาหกรรม
  • โครงหลังคา ศูนย์จัดแสดงสินค้า
  • โครงหลังคา ศูนย์การค้า
  • โครงหลังคา สถานีรถไฟ สนามบิน และสถานีขนส่ง
  • โครงหลังคา โดมอเนกประสงค์
  • โครงสร้างสะพาน

นอกจากนี้ ยังมีการออกแบบโครงถักในรูปแบบเฉพาะ สำหรับอาคาร ที่มีลักษณะพิเศษ ต่างจากอาคารทั่วไปอีกด้วย

เป็นอย่างไรกันบ้าง โครงถัก ที่เรานำมาฝากกัน คงทำให้หลาย ๆ คนได้รู้จักกับโครงถักกันมากขึ้น และสามารถนำไปใช้งาน ให้เหมาะสมกับสถานที่ และความต้องการได้อย่างมีประสิทธิภาพกันด้วย

บทความดี ๆ น่าอ่าน:

KACHA ผู้จัดจำหน่าย เครื่องมือช่างราคาถูก เช่น รอกโซ่ รอกโซ่มือสาว เครนยกของ และอุปกรณ์เสริม สำหรับช่างมืออาชีพ ราคาที่คุณจับต้องได้ รับรองสินค้าคุณภาพ บริการหลังการขายที่ประทับใจ นอกจากนี้ บริษัทของเรา ยังมีบริการรับ สร้างโกดัง สร้างโรงงาน สร้างคลังสินค้าต่าง ๆ จากช่างมืออาชีพที่มีประสบการณ์ การันตีผ่านมาตรฐานก่อสร้าง และความปลอดภัยต่าง ๆ เข้าชมเว็บไซต์ KACHA คลิกเลย

อ้างอิงข้อมูลจาก : cotcometalworks.co.th, wazzadu.com